چرا تقلب کاران همیشه برنده هستند

شکی نیست که بخش بزرگی از حقوق و منافع اجتماع به شکلی غیرعادلانه توسط گروه متقلب هر جامعه حیف و میل می شود ولی با وجود اخبار مربوط به دستگیری مداوم آنها، همه می دانیم که فقط درصد محدودی از متقلبین به جزای اعمال شان می رسند.

اجتماع بشر در مقابله با متقلبین عاجز است چون تقلب و فریب در ذات حیات  نیز نهفته است. یکی از تعریف های موجود زنده  جستجو و دستیابی به بیشترین بهره وری از طریق کمترین هزینه است. « فریب» دادن ها  نظیر تقلید صدا و رفتار برای شکار، قدرت همرنگی با محیطُ، یافتن جفت به هر قیمت ممکن و بلوف زدن از طریق سر و صدا یا حتی بزرگ نمایی اعضای بدن برای ترساندن دیگران از شرط های اصل تضمین بقا می باشد.

در میان جوامع انسانی می توان ۳ دلیل اصلی را برشمرد که باعث می شود خلافکاران و فریبکاران برنده شوند. اولین دلیل این است که راه حل های تشخیص و تنبیه خلافکاران ضعیف است چون قدرت ابتکار فریبکاران بر تکنیک های یابنده خلافکاران همیشه برتری دارد. به عبارتی دیگر همیشه اول یک خلاف  اختراع می شود و بعد نحوه جلوگیری ان پدید می اید.

دومین دلیل ماندگاری و تسلط فریبکاری این است که عمل بسیار سودآور هم برای فریبکاران و هم افراد پیرامون شان است. مثال بارز مسابقات باشگاهی بیسبال امریکا است. در یک دوره مشخص به خاطر بازیگران بسیار استثنایی، محبوبیت مسابقات بیسبال خیلی بیشتر شد و به همان نسبت پول و تبلیغات به سمت این بازی سرازیر گشت. فقط بعد از ۳۰ سال و با رشد عوارض جسمی استفاده از داروهای هورمونی در ورزشکاران، همه متوجه تقلب شدند. این عمل نه تنها دستمزد بازیگران را نجومی کرده بود بلکه برای صاحبان باشگاه ها نیز سود کلان فراهم آورد.

سومین دلیل ادامه و افزایش برتری متقلبین در این حقیقت نهفته است که پیگیری قانونی و حقوقی متقلبین، گران و وقت گیر است و اغلب آدمها توانایی پیگیری خلافکاران را ندارند. بویژه آنکه متقلبین معمولاْ آمادگی پرداخت هزینه برای اثبات بیگناهی خود را دارند و بخش بزرگی از بودجه مادی و ذهنی شان را برای این کار مهیا می کنند. در ضمن یکی از مهمترین حربه های جماعت متقلب مخدوش کردن ماجرا و حتی سمت دادن اتهامات به سمت افرادی است که شیوه های تقلب شان را برملا می کنند.

متقلبین در کوتاه ترین زمان ممکن صاحب امتیازهایی می شوند که دستگیری آنها را سخت می سازد و زیاده طلبی در همه دارد. متقلبین توانایی فریفتن و افزایش طمع و منحرف کردن افراد و موسسات های سالم را  نیز دارا هستند.

قدرت ناشی از ثروت بی حساب و کتاب، باعث جذب افرادی می شود که جسارت و زرنگی و بی اخلاق لازم برای فریبکاری را نداشتند ولی وقتی از یک نقطه امکان سوء استفاده میسر شود زمینه جذب آدم های موثر ولی مردد توسط خلافکاران عملی تر می گردد.

از دید روانشناسان و جامعه شناسان هر چند عمل تقلب و فریب یک رفتار ذاتی و طبیعی است ولی جلوگیری و پرهیز از تقلب نیز در نهاد انسانها شکل گرفته است. برای همین این پرسش اساسی مد نظر قرار گرفته است که چون قدرت تخریب و هدر دادن انرژی توسط متقلبین و فریبکاران خیلی زیاد است آیا وقت آن نرسیده است که یک تصمیم و طرح هوشمندانه اجتماعی برای کنترل و پیشگیری از این ضایعه تهیه شود؟ آیا می توان جامعه ایی را طراحی کرد که به جای کلک و فریب‌؛ فرصت برابر، انگیزه بخشِ زیاده طلبی انسانها باشد؟